Buijs. G. & Legemaate, J. & & Luyer, M. & Twist, M. van & Wolff, D. de (2017) Mandaat en moeras

Sinds enkele jaren doet de publieke opinie (zoals politiek Den Haag, klassieke en sociale media, maar ook vakmedia zoals Skipr en Zorgvisie) een sterk appel op het ‘moreel kompas’ van publieke leiders, waaronder ook toezichthouders en bestuurders in de zorg. We zien tal van sectoren en bedrijven die codes of conduct, morele kompassen en beroepseden ontwikkelen. Ook in sectoren zoals zorg, onderwijs en de woningcorporaties leeft deze vraag, en wordt er, al dan niet vrijwillig, van alles ontwikkeld op dit gebied. Wat sterk meespeelt in deze discussie is de vraag naar wat eigenlijk de relevantie is van een Raad van Toezicht; doet deze er wel toe? Dit heeft op zijn beurt te maken met een veranderend zorgveld, waarin netwerken en samenwerken een steeds dominantere plaats opeisen. De Raad van Toezicht, die op één instelling toezicht houdt, lijkt in dit complex welhaast overbodig te worden.

Minderman, G.D. &, Leeuwen, W. van & Luyer, M. (2017) Passende Evaluaties Voor Raden Van Toezicht

Passende Evaluaties Voor Raden Van Toezicht” description=”Raden van toezicht en raden van commissarissen dienen ieder jaar hun functioneren te evalueren. Eéns in de twee of drie jaar dient dat te gebeuren met een externe deskundige. Vrijwel nergens is te vinden waar de evaluaties uit moeten bestaan. Er is een boeiend palet aan praktijken en instrumenten ontstaan waarbij het steeds de vraag is welke insteek of procedure goed is. In dit artikel komen enkele ervaringen aan bod, plus een overzicht van de gevolgde procedure in de semipublieke sectoren.

Minderman, G.D. (2013). Waar is de raad van toezicht? The Hague, The Netherlands: Boom/Lemma.

Waar is de raad van toezicht als er iets fout gaat? Hoe kan het dat er zoveel incidenten in de non-profitsector zijn? Wat heeft de Toezichthouder gedaan? Deze vragen vullen wekelijks de kranten.In dit boek gaat het om een andere vraag: wat zou de raad van toezicht moeten doen? Waar zou de raad zich op moeten focussen? Anders gezegd: waar zou de raad van toezicht moeten zijn? Hoe past dit relatief nieuwe orgaan in het publieke stelsel in Nederland en welke verantwoordelijkheden kan men wel of niet aan de raad opdragen? En belangrijker: wat kunnen anderen – bestuurders, overheden en gebruikers – aan de raad hebben en wat vergt dat in de samenwerking van alle partijen?Dit boek is het eerste actuele overzicht van de taken en verantwoordelijkheden van de raad van toezicht. Het is een verplicht werk voor allen die in raden van commissarissen van woningcorporaties zitten of raden van toezicht in het onderwijs, de zorg of de kinderopvang. Het geeft een helder theoretisch inzicht in een vraagstelling die de komende jaren beantwoord zal moeten worden.

Minderman, G.D., Goodijk, R., & Berg, S. van den (2012). Waar is de raad van toezicht? Deel II: Een bundel van visies en ideeën. The Hague, The Netherlands: Boom/Lemma.

Zowel de positionering als het functioneren van raden van toezicht binnen de Nederlandse semipublieke non-profitsector is een hot item. De vele problemen die zich de laatste jaren hebben gemanifesteerd, benadrukken de noodzaak van een maatschappelijke discussie omtrent de versterking van de checks and balances in de non-profitsector. In een eerdere uitgave Waar is de raad van toezicht? gaf Goos Minderman reeds een voorzet om deze discussie op gang te brengen. Waar is de raad van toezicht? Deel II brengt ons weer een stap verder. Een grote groep wetenschappers en practitioners heeft een bijdrage geleverd om de discussie te verrijken. Het resultaat is een waardevol naslagwerk vol inzichten, verdiepingen, standpunten en visies variërend van thematische tot praktische bijdragen. Meer dan genoeg om de discussie over de raden van toezicht voort te zetten en daardoor verplichte kost voor eenieder die werkt in, of betrokken is bij het Nederlandse toezichtmodel. Goos Minderman (1962) is bijzonder hoogleraar Public Law en Public Governance aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, tevens bijzonder hoogleraar Good Governance aan de School of Public Leadership van de University of Stellenbosch en oprichter van het Zijlstra Center for Public Control and Governance. Rienk Goodijk (1956) is bijzonder hoogleraar Governance in de Semipublieke Sector bij TiasNimbas Business School van de Universiteit van Tilburg en is werkzaam als senior-adviseur bij GITP. Sjors van den Berg (1981) is als onderzoeksassistent verbonden aan het Zijlstra Center en direct betrokken bij verschillende projecten omtrent raden van toezicht in de semipublieke sector.

Minderman, G.D., Berg, S. van den, Bikker-Trouwborst, G., Marle, E. van, Simons, P., Somers, M., & Spetter, E.M. (2013). Waar is de raad van Toezicht? Deel III: De Verklaring van Ambitieus Toezicht. The Hague, The Netherlands: Boom/Lemma.

Er zijn veel publicaties die expliciete ideeën ventileren over de vraag wat goed toezicht is en wat niet. Ook de journalistiek en de politiek geven blijk van grote kennis van zaken zodra het kalf verdronken is. Maar waar is de toezichthouder zelf? Wanneer wordt hij of zij gehoord? Dit boek is een onderzoek naar de visie van een groep toezichthouders, gebaseerd op rondetafelgesprekken over verschillende thema’s. De toezichthouders verwoorden niet hun frustratie en ventileren geen negatieve kritiek: zij formuleren met elkaar een ambitieniveau en bouwen constructief aan de professionalisering van hun functie en rol. Met hun ambitieniveau leggen zij de lat exact op die hoogte die zij realiseerbaar en noodzakelijk achten. Dat betekent dat er ook gesproken is over grenzen: waar is de raad niet meer voor verantwoordelijk? Wat kan de raad van toezicht niet meer worden aangerekend? Kern van het boek is de Verklaring waarin beknopte kernambities van en voor toezichthouders staan geformuleerd. Geen nieuwe code of norm, maar concrete uitgangspunten waar toezichthouders persoonlijk voor kunnen gaan staan en die ze kunnen waarmaken. Uit een enquête die het Zijlstra Center daarna heeft laten uitvoeren, blijkt een breed draagvlak te bestaan voor deze ambities. De wetenschappelijke relevantie van het boek is gelegen in het entameren en faciliteren van de discussie over het functioneren van het interne toezicht. Behalve de Verklaring en een uitgebreide toelichting op de ambities bevat dit boek een reflectie op de besproken thema’s en op de betekenis van de Verklaring. Ook wordt in het boek verantwoording gegeven over het onderzoeksproces. Dit boek is het derde deel in de serie ‘Waar is de raad van toezicht?’. Deel I en II verschenen in 2012 en 2013, eveneens bij Boom Lemma uitgevers.

Minderman, G.D. & Geurtsen, A. (2015). Kerncompetenties van toezichthouders. TPC 2015(10): pp 21-25.

Welke competenties staan er centraal in de actuele discussie rond het functioneren van de raad van toezicht? Op het jaarcongres van de Vereniging van Toezichthouders in Onderwijsinstellingen (VTOI) op 17 april te Nieuwegein hebben 280 leden van raden van toezicht van deze onderwijsinstellingen, inspecteurs, bestuurders en enkele deskundigen nagedacht en gedebatteerd over de vraag: Wat vergen nieuwe discussiepunten, inzichten en voornemens van de laatste twee jaar nu eigenlijk van de toezichthouder?. Daarbij werden nieuwe normen en nieuwe wetgeving over de raad van toezicht in het Burgerlijk Wetboek, nieuwe codes, nieuwe rapporten en voor overige dynamiek meegenomen.”

COAP (2015). Zoektocht naar de toezichthouder van morgen.

https://themidfield.nl/wp-content/uploads/2016/11/Zoektochttoezicht.pdf

Leeuwen, W. van (2016). Regisseur, Coach en Leider: De groeiende verantwoordelijkheid van de RvC-voorzitter. Goed Bestuur & Toezicht 2016(1): pp 42-46.

Regisseur, Coach en Leider: De groeiende verantwoordelijkheid van de RvC-voorzitter. ” description=” De rol van de voorzitter van een raad van commissarissen of raad van toezicht is in beweging. Bij calamiteiten is hij kop van jut, in het dagelijkse proces steeds minder een primus inter pares maar een leider van het team. Bij de samenstelling en ontwikkeling van de RvC ontwikkelt de rol van voorzitter zich tot regisseur van talenten en tot aanvoerder en coach tegelijk. Dit alles moet zijn weerslag krijgen in de profielschets en het reglement.